एवं प्रणवसंयुक्तं प्राणमेव समभ्यसेत् ।
दशकृत्वस्त्रिषवणं मासादर्वाग् जितानिलः ॥ ३५ ॥
स्वरवर्णमात्रातीत पर । प्रणव जो कां अगोचर ।
तो अभ्यासबळें नर । वृत्तिगोचर स्वयें करिती ॥३६॥
नवल उच्चाराचा चमत्कार । ऊर्घ्वमुख अखंडाकार ।
अभ्यासें प्रणवू करिती स्थिर । झणत्कार स्वरयुक्त ॥३७॥
ऐसा प्राणायामयुक्त प्रणवाभ्यास । त्रिकाळ करितां सांडूनि आळस ।
काळीं आवर्तनें दशदश । सावकाश करितां पैं ॥३८॥
तरी एक मास न लागतां । हा प्राणजयो आतडे हाता ।
जेवीं कां सती पतिव्रता । नुल्लंघी सर्वथा पतिवचन ॥३९॥
ये अभ्यासीं अतितत्पर । झालिया गा निरंतर ।
योगाभ्यासाचें सार । सहजेंचि नर पावती ॥४४०॥
ऐसा प्राणजयो आलिया हाता । दों प्रकारीं भजनावस्था ।
एकी सगुण आगमोक्ता । दुजी योगाभ्यासता निर्गुणत्वें ॥४१॥
परी दोहींचें समाधान । निर्गुणींच पावे जाण ।
त्या दोहींचें उपलक्षण । संक्षेपें श्रीकृष्ण सांगत ॥४२॥
अगा ओं हें स्मरों सरे । स्मरतां स्वरेंसीं प्राणू प्रणवीं भरे ।
मग प्रणवूचि तेव्हां स्फुरे । अखंडाकारें उल्हासतू ॥४३॥
जेथूनि अक्षरें उपजती । शब्द वदोनि जेथ सामावती ।
मग जे उरे जाण ती स्फूर्ती । प्रणवू निश्चितीं त्या नांव ॥४४॥
त्या प्रणवाचेनि आधारें । जिणोनियां साही चक्रें ।
तो प्रणवू सूनि धुरे । निजनिर्धारे चालिजे ॥४५॥
तेथ उल्हाट शक्तीचा लोट । वैराग्याचा नेटपाट ।
जिणोनि काकीमुखाची वाट । सवेगें त्रिकूट घेतलें ॥४६॥
तेव्हां अनुहताच्या घायीं । निशाण लागलें पाहीं ।
तंव पुढील जे योगभुयी । ते आपैती पाहीं हों सरली ॥४७॥
तेथें हरिखें अतिउद्धट । औटपीठ आणि गोल्हाट ।
तेही जिणोनियां वाट । घडघडाट चालिला ॥४८॥
मागील ठेली आठवण । झाली विकल्पाची बोळवण ।
सत्रावी वोळली जाण । स्वानंदजीवन जीवाचें ॥४९॥
ते सहस्त्रदळाचे पाट । वरूनि उतरले घडघडाट ।
स्वानंदजीवनानिकट । नीट वाट पैं आले ॥४५०॥
तें सेवितां संतोषें पाणी । निवली संतप्त अवनी ।
इंद्रियांची पुरली धणी । गुणांची त्रिवेणी बुडाली ॥५१॥
तंव भ्रमरगुंफेआंत । जीवशिवांचा एकांत ।
तेणें जीवपणाचा प्रांत । वृत्तीसी घात हों सरसा ॥५२॥
तेथ शिवशक्तिसंयोग । निज‍ऐक्यें झाला चांग ।
परमानंदें कोंदलें अंग । सुखाचा सुखभोग सुखरूप झाला ॥५३॥
तेव्हां हेतु मातु दृष्टांतू । खुंटली वेदवादाची मातू ।
झाला मीतूंपणाचा प्रांतू । एकला एकांतू एकपणें ॥५४॥
ते एकलेपणाचें एक । म्हणावया म्हणतें नाहीं देख ।
ऐसे योगबळें जे नेटक । माझें निजसुख पावले ॥५५॥
हे योगमार्गींची वाट । अतिअवघड परम कष्ट ।
थोर विघ्नाचा कडकडाट । प्राप्ति अवचट एकाद्या ॥५६॥
तैसा नव्हे माझा भक्तिपंथू । तेथ नाहीं विघ्नाची मातू ।
भक्तांसीही हाचि ठावो प्राप्तू । ऐक तेही मातू मी सांगेन ॥५७॥
मूळीं योग हा नाहीं स्पष्ट । म्हणाल कैंचें काढिलें कचाट ।
पदबंधाची चुकली वाट । वृथा वटवट न म्हणावी ॥५८॥
येच श्लोकीं देवो बोलिला । मासादर्वाक् प्राणजयो जाहला ।
यांतू ध्वनितें योग बोलिला । तो म्यां केला प्रकटार्थ ॥५९॥
जेथ प्राणापानजयो झाला । तेथ महायोगू हा भागा आला ।
हा योगू शास्त्रार्थ बोलिला । विशद केला आकुलागमीं ॥४६०॥
प्राणापानजयो झाला पहा हो । जैसा साधकाचा भावो ।
सगुणनिर्गुण उपावो । प्राप्ती ठावो सहजेंचि ॥६१॥
प्राणापानजयप्राप्ती । सगुण उपासनास्थिती ।
तद्द्वारा निर्गुणप्राप्ती । उद्धवाप्रती हरि बोले ॥६२॥
कशासारिखें तुझें ध्यान । ऐसा उद्धवें केला प्रश्न ।
यालागीं सांगोनियां सगुण । सवेंचि निर्गुण संस्थापी ॥६३॥
मत्स्य साधावया बडिश जाण । चित्त साधावया मूर्ति सगुण ।
तेचि मूर्तीचें सगुण ध्यान । स्वयें श्रीकृष्ण सांगत ॥६४॥
yashawant hire
फारच छान आहे